درمان بیماری عدم رشد دندان‌ها بوسیله ژن درمانی
آنودُنتیا (Anodontia) اصلاحی است که برای افرادی که دندان‌های طبیعی نداشته و هرگز بصورت کامل دندان‌هایشان رشد نکرده استفاده می‌شود. این بیماری معمولا در کنار سایر اختلالات ژنتیکی مثل دیسپلازی اکتودرمی که نوعی اختلال در ساختار بافت اکتودرم (مانند پوست، مو، ناخن، دندان و…) بوده بروز داده می‌شود. افراد مبتلا به آنودُنتیا بصورت کلی دندان ندارند به علت آنکه دندان‌های آنها هرگز رشد نکرده که می‌تواند شامل دندان‌های شیری و دائمی باشد.
افراد مبتلا به آنودُنتیا معمولا در جویدن وصحبت کردن مشکل دارن درنتیجه بدون توانایی جویدن غذا بصورت معمول، سلامت گوارش افراد به خطر می‌افتد؛ علاوه بر این نبود دندان‌ها باعث آسیب به لثه و رشد نامناسب استخوان فک آنهم در اندازه نامناسب و کوچکتر از حالت عادی رشد اتفاق می‌افتد. از آنجایی که آنودُنتیا ممکن است در کنار دیسپلازی اکتودرمی رخ بدهد علائمی هم به‌همراه دارد مثل:
- شکاف کام
- نازک شدن موها
- کمبود غدد عرقی
- شنوایی ضعیف
- دید ضعیف
- ناخن‌های دست از دست رفته
- و…
برای تشخیص این بیماری اگر اطفال تا 13 ماهگی علائمی از رشد دندان نشان ندهند، برای تایید تشخیص، رادیوگرافی دندان انجام می‌دهند و اگر درون تصویر اثری از حضور دندان نباشه، فرد با درصد احتمال زیادی به آنودُنتیا مبتلا هست.
بعد از گذشت سال‌ها و نبود درمان مناسب و قطعی برای این بیماران، تیمی از دانشمندان ژآپنی داروی جدیدی برپایه ژن درمانی، برای رشد مجدد دندان‌ها ارائه دادند. این تیم اولین بار در سال ۲۰۱۸ موفق به رشد دندان‌های جدید در موش‌ها شد و پس از پنج سال، در جولای 2024 آزمایشات بالینی را برروی کودکان دو تا شش سال مبتلا به آنودُنتیا شروع خواهد کرد.
پیشنهاد می کنیم مقاله بیان ژن چیست را نیز مطالعه نمایید.
چه ژنی باعث رشد مجدد دندان‌ها خواهد شد؟
دکتر تاکاهاشی سرپرست تیم تحقیقاتی، در سال 2005 ژن خاصی را در موش‌ها که الگوی دندانی مشابهی با انسان‌ها دارند، بنام USAG-1 را که به جلوگیری از رشد دندان‌ها کمک میکند را مورد هدف تحقیقاتی خود قرار داد. USAG-1 یک پروتئین دو عملکردی بوده که فعالیت BMP و Wnt، به عنوان دو مولکول سیگنالینگ ضروری برای رشد دندان‌ها را مهار میکند و در نهایت باعث جلوگیری از رشد دندان‌ها می‌شود.
باتوجه به نحوه فعالیت USAG-1 در صورت تجویز مولکول‌های BMP و Wnt امکان رشد مجدد دندان‌ها وجود خواهد داشت و تحقیقات برروند فعالیت این مولکول‌ها منجر به تولید اولین داروی ژن درمانی رشد مجدد دندان‌ها شده است.
بنظر شما این دارو در جهت درمان آنودُنتیا به‌خوبی عمل خواهد کرد؟
مرجع خبر:
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24168-anodontia
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7880588/
https://www.linkedin.com/pulse/drug-could-grow-teeth-akram-ahmad-phd-vleec
